BAŞKAN OKAN YANMAZ İLE DÖVİZ KREDİSİ VE PROJELERİ KONUŞTUK!
Akçakoca Belediye Başkanı Okan Yanmaz ile yaptığımız mülakat ile Akçakoca gündemini uzun süredir meşgul eden projeleri ve döviz ile çekilecek krediyi sorduk. Kendisiyle görüşmeden önce de sizlere kendisine ne soralım diye danıştık. Biz en çok gelen eleştirileri, polemikleri ve soru işaretlerini tek tek sorduk.
Videolu şekilde gelmesini beklediğimiz görüşme, Başkan Yanmaz’ın sağlık problemleri sebebiyle ses kaydı ve birebir soru cevap şeklinde oluştu. Görüşmenin yazılı dökümünü aşağıdan okuyabilirsiniz. Görüşmenin analizi soru cevap şeklinde değil genel anlatı şekilde geçilmiştir.
NOT: Cevapları Yanmaz’ın sesi ile okuyabilirsiniz!
ESKİ BAŞKANLAR BU KREDİDEN RAHATSIZ!
Soru:
Dövizin böylesine değişken olduğu bir dönemde döviz ile kredi çekilmesi gündemde. Eski başkanlar da bu konudan rahatsızlıklarını dile getirdiler. İnsanlar neden rahatsız?
Genel olarak rahatsızlık bir durum söz konusu değil. Sadece birkaç kişi bu durumdan rahatsız. Amaçlarının ne olduğunu da bilmiyorum. İyi veya kötü kendi yorumlarıdır. Bakın bu kredi bizim doğrudan dünya bankası ile görüşüp alabileceğimiz bir kredi değil. İLBANK ve Dünya Bankası bu kredi projesini birlikte yürütüyor. Türkiye’ye ayrılan rakam tam 500 milyon Euro.
”EURO ARTACAK DİYORLAR, ELEKTRİKTEN ELDE EDECEĞİMİZ GELİR ARTMAYACAK MI?”
Kredinin döviz bazlı olması hiçbir şeyi değiştirmiyor. 5 yıl geri ödemesiz sonrasında 25 yıl geri ödemeli olacak şekilde düzenleniyor. Aynı zamanda Euro artarken senin elektrikten elde edeceğin gelir de artıyor. Bunu neden hesap etmiyorlar?
Hükümet bu ara doları da sabitledi. Önümüzdeki süreçte daha da düşebilir. Varsayımlar ile ihtiyaçların ötelenmesi çok doğru değil. Karşı çıkan arkadaşlar doğrudan İLBANK yönetimi ile iletişime geçip kredinin karlılık oranı ve fayda hesaplamasını oradan öğrenebilir bu onlar için daha ikna edici olur.
”HESAPLARSANIZ GÖRÜRSÜNÜZ, ÖDEME PLANI ÇOK KOMİK RAKAMLAR!”
Diyelim ki proje 2 yıl sürdü. 2 yıl+ ödemesiz olan 5 yıl +ödemelerin olacağı 25 yıl olarak hesap edebilirsiniz. Bu şekilde ve doğru hesap ettiğinizde çok komik rakamlar olan ödeme planı göreceksiniz.
Bizim biyoenerji kısmında ödediğimiz 850 bin lira elektrik giderimiz var. Bunu 5 yıl ile çarptığınız zaman 51 milyon gibi bir rakama tekabül eder bugünün parasıyla. Zaten yapılacak olan tesis 65-75 milyon TL gibi bir ücret ile bitiriliyor. Zaten harcanan ücret geri de kalan 5 yılda çıkartılıyor.
Dünya Bankası’nın işi yok, Akçakoca üzerinden para kazanayım diye kredi mi açtı? Hayır. Böyle bir amacı olsa kredi faizleri çok daha yüksek olmaz mıydı? Buradaki faizin bile tek sebebi, verdiği para kadarını geri alabilmek. Bunu yaparak da tüm dünyada yeşil enerjiyi teşvik edecek bir adım atıyorlar. Burada amaç kurumları borçlandırmak değil, dünyada enerji salınımını azaltabilecek adımlar atmak. Yukarıda verdiğim rakamlar ile hesap ederseniz; 850 bin lira + taşıma maliyeti+ personel giderleri toplamda1milyon liranın üzerinde bir rakam bu da yaklaşık 56 bin dolar yapıyor.
Bakın işte şuan her ay ödediğim para sadece 56 bin dolar artırma tesisi için. Ödeme planı başladığında sen buranın maliyeti için 13-15 bin euro ödeyeceksin. Dağlar var arada. İyi hesaplansın, burada benden sonra gelecek olan belediye başkanlarının kasasına fazladan para girecek!
”1000’E YAKIN BELEDİYE BAŞVURDU!”
918 belediye başvurdu. Her belediyenin alma şansı yok. Bunu alabilmek başarıdır. 918 belediye kendi projeleri ile 3 yıldır yarış halinde. Belediyeler arasında 3 yıldır bir savaş var neredeyse bu krediyi kullanabilmek için. Biz başvurumuzu geri çekelim, sırada bekleyen onlarca belediye hemen yerimizi almak isteyecek!
”DÜNYA BANKASI’NIN AMACI BİZDEN PARA KAZANMAK DEĞİL! YEŞİL ENERJİYİ TEŞVİK ETMEK!”
Bakın tekrar söylüyorum. Bu ticari bir kredi değil. Dünya Bankası, ülkeler ile iş birliğine giderek akaryakıtların zararlı gaz salınımları ve artan maliyetlerinden, daha az maliyetli ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelinmesinin teşvikini gerçekleştiriyor. Bir nevi kampanya gibi düşünün.
MECLİSTE İLK KEZ KREDİ ÇEKME YETKİSİ İSTENDİĞİNDE BASINA BİR BELGE SERVİS EDİLDİ! BURADA KREDİNİN ÖDENEMEMESİ HALİNDE, İLBANK GELİRLERİ DE DAHİL HERŞEYE EL KONULABİLECEĞİ YAZIYORDU! BU DURUM KORKUTUCU DEĞİL Mİ?
Bakın o ibare, çekeceğiniz her kredi için aynıdır. Dünya Bankası’ndan çektiğimiz için veya döviz bazlı olduğu için değil. Eski başkanlar da bilirler, belediye kredi çekerken o ifade standart olarak yer alır. İller Bankası’ndan da çekseniz temsili olarak o ifade yer alır.
Birde Türkiye Cumhuriyeti’nin kendi belediyelerine garezi olabilir mi? Böyle bir borca sokarak, belediye binasını şehirden almak gibi bir gayesi olabilir mi?
Bakın belediyeler hizmete dayalı kamu kurumlarıdır. Ana önceliği para kazanmak olmadığı ve her geçen gün büyüyen bir kitleye hizmet sağlamak olduğu için borçlanmaları normaldir. Bizden önceki başkanlarımız da borçlandı. Keyfi olarak mı borçlandılar? EE Hayır. Bizde yapacağız, bizde borçlanacağız belki ama değeri daha sonradan anlaşılacak birçok hizmeti Akçakoca’ya sağlayacağız. Kaldı ki İlbank’tan çektiğiniz krediler dengenizi bozabilir. Oradan çok fazla kredi kullanırsanız, kasanız dara girer. Ben geldiğimde İller Bankası limitimiz kıpkırmızıydı ama o da açıldı. Devlet bir yerde işlerin rayına girmesi için müdahalede bulunuyor.
”GEÇMİŞ BAŞKANLARA ALDIKLARI KARARLAR VE YAPTIKLARI YATIRIMLAR İÇİN KIZGINLIĞINIZ VE KIRGINLIĞINIZ YOK!”
Hiçbir başkan bir önceki başkanı yatırım yaptı diye suçlayamaz. Geçmiş dönem başkanlarımız o günün gereğini yaptılar. O gün şartlar ona müsaitmiş öyle karar alınmış. Bende kendi dönemimde ve elimdeki imkanlar ile bu projelerin ihtiyaç olduğunu düşünüyorum. Şimdi geçmiş başkanlar da ihtiyaçlar doğrultusunda kredi çekmişler, borçlanmışlar veya karar vermişler. Ödemesi de benim dönemime denk gelmiş. Bunlar doğal şeyler.
”PROJELER ARASINDA BAZILARI ZATEN KENDİNİ ÖDEYECEK. BAZI PROJELERDE GELİR GETİRMEYECEK AMA BİZİ HEM KÜLFETTEN KURTARACAK HEM DE BİR EKSİKLİĞİ VE İHTİYACI KARŞILAYACAK.”
Projeler arasında mesela İtfaiye binası ve araçları var. Bu gelir getirmez biliyorum. Peki siz veya arkadaşlar, İtfaiye’de yer alan eski araçların Akçakoca Belediyesi’ne onarım ve yakıt maliyeti nedir biliyor musunuz? İnanın tahmin ettiğinizden fazla rakamlar ortada araştırabilirsiniz. Yenilenme durumunda oradan da bir gider kaleminde daraltma yaşatacak aynı zamanda olumsuz bir durum karşısında bizim de elimizi güçlendirecek. Modern bir itfaiye binamız, müdahaleye hazır yeni araçlar ve itfaiyenin şuan bulunduğu yer de ilk müdahale ekibi olacak. Bu lüks olabilir mi sizce?
Bu kredi ve bahsettiğimiz projeler; yapım, ödeme ve maliyet kısmında dengesiz ve gerçeklikten uzak olsa devlet böyle bir şeye izin verir mi? Bence vermez. 200 milyona yakın borcu, 150 milyona indirdik. 150 milyon borcu olan belediyeye neden daha fazla borçlanma izni versin devlet?
”BU İŞİN BAŞINDA ÖZEL PROJE EKİBİ KURDURDUM!”
Ben mazbatamı aldıktan 1 ay sonra böyle bir proje olacağını öğrendim. Hemen belediye içinde bir proje ekibi oluşturdum. Bu ekip önce Avrupa Birliği standartlarında proje yazmayı ve oluşturmayı öğrendi. Arkadaşlar mesai saatleri içerisinde çoğunlukla kendi işlerini, akşam eve gittikten sonra da projenin detaylarına çalıştılar. Sonra çalışmaya ve araştırmaya başladılar. Sağ olsunlar arkadaşlar çok güzel işler çıkarmaya başladı. Öncelikli projeleri kendileri buldular, getirdiler işimize hangisi yarar biz öyle karar verdik.
Bu gördüğünüz projeler hazırlandıktan sonra; önce Avrupa Birliği’ne, oradan Dünya Bankası’na bir sürü izin ve onaydan sonra bu hale geldi. Bu arada eğer pandemi olmasa çok daha erken sonuçlanacaktı ve biz bu tartışmaları daha erken yapıyor olacaktık.
Bu projeden Çilimli Belediye’si de yararlandı. 3.5 milyon Euro. Orası da bizim neredeyse 3’te birimize tekabül ediyor baktığınız zaman. Onlar da çok güzel bir fırsat yakaladı. Mesela Düzce Belediyesi’nin de bu yönde bir çabasının olduğunu biliyorum.
Soru:
SİZCE YUVARLAK RAKAMLAR İLE KONUŞMUYOR MUSUNUZ? KESİN RAKAMLAR DAHA İKNA EDİCİ OLMAZ MI?
Rakamlar yuvarlak değil. Projeler ve rakamlar belli. Kime hesaplatırsanız yine aynı sonucu alacaksınız. Geri ödemesiz olan sürede, pazaryeri projesinden yapım maliyetinden fazla para kazanacaksınız. Peki ödeme zamanı geldiğinde para üretmeye devam etmeyecek mi proje? Edecek. Nasıl oluyor da krediyi ödeyemez duruma gelebilme ihtimalleri hesaplanıyor anlamıyorum doğrusu.
Ben bunları anlatırken kendime konuşmuyorum ki. Çıkan rakamları anlatıyorum. Eleştiren arkadaşlar projeleri tek tek inceleyip, ilgili yetkililer ile hesapları kitapları yapıp da benim yalan söylediğimi iddia ediyorlar mı? Hayır. Kredinin döviz cinsinden olmasından endişeleniyorlar. Başka herhangi bir olumsuz geri dönüş yok.
Soru:
PROJELER SİZİN SEÇİME HAZIRLIK YATIRIMLARINIZ MI? PROJELER NE ZAMAN HAYATA GEÇECEK?
Projeler onaylandı diyelim. 1 yılda sürebilir, 1 ayda. Belki 6 ay içinde proje sadece ihaleye çıkacak. Seçim yatırımı diyorlar. Yahu projeler bana bile yetişmeyebilir. Birçoğu da muhtemelen gelecek döneme sarkacak. Ben seçimi kazanamazsam benden sonraki başkan bunları değerlendirecek. Belki kurdelesini bir başkası kesecek. Durum bu haldeyken, benim seçim yatırımı için bu krediyi almış olma şansım olabilir mi yani.
Başkan seçilmezsem eğer, Akçakocalı bir vatandaş olarak; Allah korusun yangın durumunda itfaiye araçlarına ihtiyacım olmayacak mı? Arıtma sistemini kullanmayacak mıyım? Belediye bana da hizmet etmeyecek mi?
”OTURDUĞUMUZ KOLTUKLAR TAPULU MALLARIMIZ DEĞİL!”
Diyelim ki projeyi meclise getirdik ve onaylandı. Bunun ihalesi, onayı ve bitirmesi 2 yıl sürer. E ne oldu şimdi? 15 16 ay sonra seçim var.
Oturduğumuz koltuklar tapulu mallarımız değil. Ben istedim ki herkes evet desin. Çıkıp göğsünü gere gere bu projede emeğim var desin. Hep beraber yaptık desin.
Seçimi kazanırsın ya da kaybedersin bu koltuğa kim oturursa otursun aynı zorluklar ile karşılaşacak. Haklı olduğu bir çok konuda, haksız tepkiler alacak.
Bu bir fırsattır. Akçakoca kaçırmamalıdır. Bakın ben benden önce yapılan bir projenin, arıtmanın kurdelesini kestim. Ödemesini de benim dönemimde başladı. Proje bana ait de değil. Hiç şikayet ettim mi? Hayır. Yapandan Allah razı olsun dedim. Nazmi Bey’in eline sağlık, iyi ki yapmış. Kaç kez 120.000 nüfus kapasiteli barajı Akçakoca’ya yapma fırsatı bulursunuz? Nazmi Başkan o zaman yakalamış bir fırsat ve kapmış. Şimdi dua ediyoruz…
Soru:
NEDEN SÜREKLİ AYNI ŞEYİ TEKRARLIYORSUNUZ? PARA BENİM YA DA BELEDİYENİN HESABINA YATMAYACAK, PROJE NEYSE O HESABA YATACAK DİYORSUNUZ. KENDİNİZE Mİ GÜVENMİYORSUNUZ, HALKTA MI BİR GÜVENSİZLİK VAR?
Olur mu öyle şey ya! Biz şu anlaşılsın istiyoruz. Burada hangi proje varsa para oraya kullanılacak. Ödeme ihaleyi alan firmaya yapılacak. Yani Akçakocalı vatandaşlara; bizim arıtmaya ihtiyacımız var diyerek projeyi kabul ettirelim sonra farklı bir proje yapalım gibi bir durum olmayacak onu anlatmaya çalışıyorum. İhtiyacımız arıtma ise arıtma, araç gereç ise araç gereç. Ortada bir yanlış anlama olmasın, siyasi rant uğruna ihtiyaçlarımızın ve fırsatlarımızın üzerine gölge düşmesin!
Bizim tek tedirginliğimiz fırsatı kaçırmak, yoksa yok kendine güvenmiş yok halk güvenmiyormuş gibi bir çekincemiz yok. Belediyecilik hizmet etmektir. Bu koltukta sen otursan ne olacak? Seni her gün aramayacaklar mı sanıyorsun? O tıkandı, buradan koku geldi, sinek arttı, denizde pislik var, boru değişecek, pompa değişecek…
Bazı arkadaşlar İSKİ ve arıtma projesini yan yana getiriyor. Akçakoca İSKİ havzasında değil bir kere. Yaparız, ederiz. Ortada evrak yok prosüdür yok. Daha baraj bitmedi ya!
SORU:
PROJELER GÜZEL FAKAT KENDİ KAYNAKLARIMIZ İLE YAPALIM DİYE BİR ELEŞTİRİ VAR SİZE. BÖYLE BİR İMKANIMIZ VARSA NEDEN ÖZKAYNAKLARIMIZI KULLANMIYORSUNUZ?
Nasıl bir öz kaynak kullanımı bu? İLBANK’tan kredi kullanmak mı? Yap-işlet-devret mi? Aynı kredi faizi ve ödeme kolaylığı aynı zamanda erteleme olan ve yapıldıktan sonra gelir getiren sistematik bir oluşumdan bahsediyoruz burada. 15 Temmuz ve Merkez Camii etrafını da yap işlet devret şeklinde yaptırılabilirdi. Peki yaptırılmadı diye suçluyor muyuz? Hayır. O an ki şartlara göre öyle uygun görmüştür başkan. Ödenmedi mi ödendi. Ödenebiliyor mu evet.
Bizim projelerimizde maddi geri dönüşüm var. Ben birkaç gelir getiren proje üreteceğim, benden sonraki başkanlar üretecek her gelen üzerine koyacak. Belediye bu şekilde kalkınır. Nüfusun sürekli arttığı yaşam kalitesinin arttığı bir ortamda İlbank’tan gelen gelirle ne kadar hizmet edebilirsiniz? Bu şekilde biz özkaynak potansiyeli oluşturuyoruz. Bahsettiğimiz rakamlar yalansa, yarın öbür gün bambaşka büyük rakamlar farklı hesaplamalar çıkarsa gelin benden hesap sorun!
Soru:
İNSANLARA KENDİMİ VE PROJEYİ ANLATAMADIM. MECLİS ÜYELERİ YETERİNCE BİLGİ SAHİBİ OLAMADI. HALKTA SORU İŞARETLERİ KALDI. DİYEREK ÖZ ELEŞTİRİ YAPIYOR MUSUNUZ?
Hayır böyle bir durum söz konusu değil. Biz defalarca anlattık. Profesör ve uzmanlar 3 kez geldi toplantı yaptı. Sunum yaptı. İlan verdik, hoparlör ile vatandaşı çağırdık. Düzce basınından dahi gelen oldu bu toplantılara. Bilboardlar döşedik, toplantılar yaptık. Yine de insanlar gelmiyorsa, tek tek insanlara nasıl ulaşabilirim. Kredinin gündeme geldiği ilk gün bile ben söyledim. Arkadaşların kafasına yatmamış, bir daha değerlendirsinler öyle gelsinler hep beraber yeniden konuşalım dedim. Aceleyle yangından mal kaçırmadık ki…
HABER: TOLGA HÜNKAR
